Lời khuyên cho các mẹ sắp sinh (phần 2)

**tuananh22794** · 10-24-2013, 09:55 PM

Bài 4. Các tư thế giúp bà bầu chuyển dạ thành công

Có rất nhiều tư thế mà bạn có thể áp dụng để giảm sự khó chịu trong giai đoạn đầu tiên của quá trình sinh nở. Một số phụ nữ thích đứng thẳng và đi lại xung quanh để thời điểm chuyển dạ đến nhanh hơn. Khi chuyển dạ, bạn có thể chuyển sang tư thế ngồi xổm hay quỳ gối, dùng nệm, ghế tựa hoặc dựa vào chồng.

1. Tư thế đứng

Đứng dựa vào tường hoặc chồng. Lúc sắp sinh, trọng lượng của bào thai sẽ khiến bạn đau và mỏi lưng, và tư thế này có thể giúp bạn cảm nhận được sự thoải mái; giúp những cơn co bóp dạ con sẽ hiệu quả hơn vì trọng lực sẽ đẩy đầu thai nhi chúc xuống cổ tử cung. Lúc này, bạn hãy đung đưa hông theo vòng tròn và thở nhịp nhàng.

2. Tư thế ngồi

Nếu bạn cảm thấy ngồi sẽ dễ chịu hơn, hãy ngồi ngả người về phía trước, hai chân giang rộng lên tấm nệm hoặc gối vắt trên thành ghế. Hoặc có thể ngồi dựa vào chồng và nhờ anh ấy xoa lưng cho bạn. Tư thế ngồi thẳng khi sinh là tư thế tự nhiên nhất cho sản phụ, không chỉ nó làm cho họ dễ chịu mà còn vì lý do cơ học: Lúc đó, tử cung sẽ co bóp theo hướng xuống dưới, trùng với hướng đẩy của các cơ bụng khi sản phụ rặn, và trọng lực sẽ giúp thai nhi xổ ra.

Tư thế sinh ngồi thẳng hiệu quả hơn tư thế nằm ngửa, vì trọng lực sẽ giúp thai nhi lọt lòng mẹ dễ dàng hơn.

3. Tư thế quỳ

Khi những cơn co bóp mạnh hơn, thay vì đứng, bạn sẽ cảm thấy đỡ mệt hơn nếu chống hai tay và quỳ gối xuống. Tư thế này sẽ làm nhẹ bớt cảm giác đau lưng. Hai chân quỳ cách xa nhau, nhô thẳng hông về phía sau. Giữ cho lưng thẳng chứ không được võng xuống. Giữa những cơn co bóp để cánh tay đỡ mỏi bạn có thể đặt cả cánh tay xuống đất hoặc ngồi lên gót chân.

4. Tư thế nằm

Lúc chuyển dạ bạn sẽ thấy thoải mái nhất nếu ở tư thế nằm. Thay vì nằm áp lưng xuống giường, bạn có thể nằm nghiêng sang một bên, kê gối dưới đầu và đùi. Hai chân đặt cách xa nhau.

Nếu sản phụ sinh ở tư thế nằm ngửa, tử cung sẽ co bóp để đẩy thai nhi theo hướng âm đạo, tức là chếch lên trên, khi đó trọng lực lại trở thành tác nhân cản trở và sản phụ phải dùng thêm sức chống lại nó. Điều này chẳng những kéo dài thời gian chuyển dạ mà còn có thể đưa đến nhiều tai biến.

Những bất lợi khi sinh con ở tư thế nằm ngửa:

- Huyết áp hạ, làm giảm lượng máu và dướng khí nuôi thai nhi.

- Đau nhiều hơn.

- Có nhiều khả năng phải cắt tầng sinh môn.

- Có nhiều khả năng phải dùng forceps để giúp sinh.

- Gây cản trở quá trình bong nhau tự nhiên.

- Dễ gây đau thắt lưng.
Bài 5. Một vài mẹo nhỏ giúp bà bầu lúc chuyển dạ

Không có tư thế nào phụ hợp với tất cả mọi người, do đó tư thế nào đem lại cho bạn sự dễ chịu thì nên áp dụng. Chúng ta cứ thử nhiều tư thế để tìm ra cách phù hợp với mình, nhưng nhớ là luôn giữ thẳng người khi đi lại, khi đứng, ngồi hay quỳ. Như vậy sẽ đỡ đau hơn và rút ngắn được thời gian chuyển dạ.

1. Giai đoạn đầu của chuyển dạ

Giai đoạn này dài nhất của quá trình sinh nở. Nó thường kéo dài từ 6 – 10 tiếng, tính từ khi mới bắt đầu chuyển dạ. Trong giai đoạn này, sự co thắt dần lên về cường độ để cổ tử cung của bạn mở ra từ từ cho bé di chuyển vào đường sinh.

Vượt qua cơn đau lúc chuyển dạ: Không có tư thế nào phụ hợp với tất cả mọi người, do đó tư thế nào đem lại cho bạn sự dễ chịu thì nên áp dụng. Chúng ta cứ thử nhiều tư thế để tìm ra cách phù hợp với mình, nhưng nhớ là luôn giữ thẳng người khi đi lại, khi đứng, ngồi hay quỳ. Như vậy sẽ đỡ đau hơn và rút ngắn được thời gian chuyển dạ.

Tư thế ngồi: Bà bầu nên cố gắng giữ sức trong lúc chuyển dạ. Cúi người ra trước để tạo áp lực lên cổ tử cung và để giảm gánh nặng lên vùng lưng dưới. Nếu cần chỗ dựa trong lúc co thắt thì hãy ngồi quay mặt về phía lưng ghế và kê thêm gối để nghỉ giữa các cơn co thắt.

Tư thế quỳ: Quỳ và chồm người về phía trước với hai tay duỗi thẳng sẽ giảm bớt áp lực lên cổ tử cung. Tư thế này sẽ làm chậm lại sự co thắt, nhưng lại rất hữu ích khi các cơn co thắt diễn ra càng lúc càng liên tục và gần nhau hơn. Ngoài ra, tư thế này còn giúp giảm bớt gánh nặng cho lưng vốn phải chịu nhiều áp lực trong thai kỳ.

Tư thế đứng: Đứng và đi lại giữa các cơn co thắt lúc mới bắt đầu chuyển dạ sẽ tạo áp lực cho cổ tử cung, làm nó mau giãn nở hơn. Dựa vào tường hoặc dựa vào người chồng để giữ thăng bằng giữa các cơn co thắt. Chồng bạn cũng có thể xoa bóp lưng để giảm đau cho bạn.

Ngoài ra, bạn cũng cần:

- Thở đều đặn và thư giãn.

- Không nên nín thở trong lúc đang co thắt mà hãy thở ra khi thả lỏng vai và hàm. Không nên gồng mình khi cơn co thắt lên đến đỉnh điểm, vì như vậy sẽ càng đau hơn.

- Hãy suy nghĩ theo hướng tích cực khi diễn ra cơn co thắt. Tự nhủ rằng, mỗi lần co thắt sẽ giúp bé nhanh chào đời hơn.

- Hãy nghe sự mách bảo của chính cơ thể mình và chọn những tư thế mà bạn thấy thoải mái nhất.

- Nếu thấy đau lưng thì nên chườm lưng bằng chai hoặc túi nước nóng.

- Hãy nhờ chồng xoa bóp và có thể dùng thêm tinh dầu để massage.

2. Giai đoạn chuyển tiếp và bé chào đời

Đây là giai đoạn khi tử cung đã giãn nở hoàn toàn (khoảng 10cm) và kết thúc khi bé đã lọt lòng. Giai đoạn này kéo dài khoảng 30 phút đến 1 giờ, nhưng đôi khi chỉ 10 phút hoặc kéo dài đến 2 tiếng. Thông thường, các bác sĩ sẽ can thiệp khi giai đoạn này kéo dài quá 2 tiếng đồng hồ.
Trong khoảng thời gian này, bạn thường cảm thấy nóng bức, đổ mồ hôi hoặc lạnh run, đôi khi đan xen cả hai trạng thái này. Ngoài ra, bạn còn cảm thấy buồn nôn, ói mửa. Lúc này, người thân có thể chườm lạnh hoặc ấm cho thai phụ.

- Hãy rặn theo hướng dẫn của nữ hộ sinh, không nên cố rặn, vì nếu cố rặn khi cổ tử cung chưa giãn nở sẽ làm cho cổ tử cung bị sưng. Như vậy càng khó đẩy bé ra ngoài và bị bầm tím gây đau.

- Nên quỳ xuống và đẩy mông lên để giảm bớt áp lực của bào thai lên cổ tử cung, nhờ đó bạn cũng đỡ có cảm giác muốn rặn hơn và giúp giữ lại sức để tiếp tục đối phó với giai đoạn gay go hơn.

Để đẩy bé ra dễ dàng, bạn nên thở sâu khi cơn co thắt đang diễn ra và khi sự co thắt lên đến đỉnh điểm. Hãy cố rặn trong 5 giây (nín thở khi không cần thiết có thể làm bạn kiệt sức và làm giảm lượng ôxy đến bé). Nếu cơn co thắt vẫn còn đang lên cao thì hãy thở vài lần thật sâu, sau đó tiếp tục rặn. Bạn sẽ có cảm giác bị thúc đẩy phải rặn từ 3 – 5 lần mỗi khi cơn co thắt xuất hiện. Sau mỗi cơn co, đầu bé ngày càng lộ ra rõ hơn và sau đó lại thụt vào một chút giữa các cơn co thắt. Bạn có thể sẽ phải rạch âm đạo – vết cắt nhỏ ở đáy chậu ngay phần da giữa âm đạo và trực tràng để tránh rách cơ.

Khi bé sắp lọt lòng, đầu của bé sẽ lộ ra ở cửa âm đạo và không còn bị thụt vào nữa. Bạn sẽ được ra hiệu ngừng rặn khi đầu bé từ từ được đẩy ra. Chất nhầy ở miệng và mũi bé được hút sạch, sau đó bạn sẽ rặn thêm lần nữa để vai và phần còn lại của bé được đẩy ra hoàn toàn. Nếu bé vẫn chưa thở thì bác sĩ phải hút chất nhầy lần nữa hoặc phải cho bé trợ thở bằng ôxy. Nếu mọi chuyện ổn thoả, bé sẽ được cắt dây rốn và cuối cùng là nhau thai được tống ra ngoài. Lúc này, bác sĩ sẽ kiểm tra xem còn sót lại mảnh nào bên trong không, vì nếu còn xót sẽ gây xuất huyết và nhiễm trùng. Cuối cùng, vùng đáy chậu được khâu lại, nếu trước đó bị rách hoặc bị rạch cho bé lọt ra.
Bài 6. Để cuộc đẻ của bạn dễ dàng hơn

Các bà bầu thường lo lắng khi sắp đến ngày vượt cạn và làm thế nào để sinh bé an toàn? Mình có bị đau nhiều không? Việc sinh đẻ thật đáng sợ và quá sức… Hãy nhớ rằng, việc sinh đẻ là điều hoàn toàn tự nhiên và bạn có thể dễ dàng vượt qua nó nếu làm theo những chỉ dẫn dưới đây.

1. Cần có tâm trạng tốt

Quan niệm trước đây cho rằng, khó sinh hay chảy máu quá nhiều khi sinh đều có nguyên nhân từ những yếu tố như đường sinh sản khác thường, ngôi thai không chuẩn, thai nhi dị thường, nước ối quá nhiều, nhau thai khác thường… Nhưng hiện nay, các nhà y học phát hiện ra rằng, mọi tâm trạng không tốt của phụ nữ mang thai cũng là nguyên nhân quan trọng dẫn đến khó sinh.

Rất nhiều thai phụ do sinh lần đầu nên thiếu hiểu biết đối với việc sinh đẻ, cho rằng: sinh đẻ phát sinh cơn đau dữ dội, cũng có người lo lắng quá về vấn đề sức khoẻ và giới tính của thai nhi… Do đó, khi sinh thường có những tâm trạng không tốt như căng thẳng, lo lắng, bất an, hoảng sợ, u uất, nôn nóng… Những tâm trạng không tốt này có thể gây ức chế việc co rút cổ tử cung, thông qua hệ thống của thần kinh trung ương, dẫn đến cổ tử cung co bóp không có lực, cổ tử cung không mở…

Những tâm trạng không tốt trong quá trình sinh còn có thể gây ra quá trình bài tiết hormon ở vùng dưới đồi và tuyến yên có những thay đổi khác thường cũng là nguyên nhân làm yếu sức co bóp của tử cung, làm cho quá trình sinh kéo dài hay tăng lượng xuất huyết sau khi sinh. Ngoài ra, tinh thần quá căng thẳng của thai phụ sẽ làm cho vỏ não mệt mỏi, ảnh hưởng đến quá trình co bóp của tử cung. Lâm sàng phát hiện, đối với việc khó sinh hay xuất huyết quá nhiều sau khi sinh do những tâm trạng không tốt, nếu không xử lí kịp thời sẽ nguy hiểm đến tính mạng của sản phụ và thai nhi.

Để tránh phát sinh những tâm trạng nêu trên, thai phụ nên nắm những kiến thức cần thiết trước khi sinh, xoá bỏ những lo lắng không cần thiết, cố gắng kiểm soát tâm trạng của bản thân. Các chuyên gia y học nhấn mạnh rằng, sản phụ khi chuyển dạ không sợ hãi, không lo lắng, duy trì được tâm trạng vui vẻ, thoải mái sẽ rất có lợi cho việc chào đời thuận lợi của thai nhi và quá trình hồi phục tử cung sau sinh.

2. Hạn chế sự la hét khi chuyển dạ

Khi một số sản phụ trong phòng sinh chuyển dạ, không thể chịu đựng được cơn đau do quá trình co bóp tử cung thì la to, hét lớn. Các thai phụ mong lấy việc la hét để giảm nhẹ cơn đau. Việc la hét liên tục này sẽ làm cho cơ thể và tinh thần thai phụ ở vào trạng thái căng thẳng cao độ trong thời gian dài và chỉ có hại chứ không có lợi đối với việc sinh đẻ.

- Một số sản phụ khi sinh thông qua việc la hét quá mức, hy vọng thu hút được sự quan tâm và yêu thương của chồng. Từ đó, nhận được càng nhiều sự đồng tình và lo lắng của người nhà.

- Sản phụ la hét chỉ làm tiêu hao năng lượng sức lực, cũng ảnh hưởng đến việc dùng lực bình thường khi sinh, gây kéo dài quá trình sinh.

- Sản phụ khi la hét, khóc thường nuốt một lượng không khí lớn, dẫn đến ruột bị đầy hơi. Việc la hét sẽ ảnh hưởng chức năng của dạ dày và ruột đến nỗi không thể ăn uống bình thường, kèm theo nôn mửa, khó tiểu tiện. Điều này ảnh hưởng đến tính nhịp nhàng của quá trình co bóp cổ tử cung.

- Khóc lóc liên tục dễ làm cho tử cung co bóp thiếu lực, cổ tử cung không thể mở rộng, gây nên hiện tượng đình trệ trong quá trình sinh sản. Có thể thai nhi sẽ bị xoay chuyển, dẫn đến khó sinh.

- La hét, khóc là thái độ không tốt, để lại ấn tượng xấu đối với người khác. Nó làm người khác căng thẳng, không biết phải xử trí như thế nào, khó phối hợp với những điều phục vụ vần thiết mà nhân viên khoa sản đưa ra.

- La hét quá độ làm cản trở công việc bình thường của nhân viên y tế, ảnh hưởng đến các sản phụ khác đang chờ sinh làm cho họ căng thẳng tinh thần.

- La hét không làm giảm nhẹ cơn đau, ngược lại sẽ làm tinh thần căng thẳng, tăng sự nhạy cảm đối với cơn đau, tiêu hao sức lực, làm cho cảm giác đau đớn tăng chứ không giảm.

Thai phụ khi chuyển dạ, trước hết phải chuẩn bị tinh thần chịu đựng cơn đau do co bóp tử cung, nên tự điều chỉnh tâm lí, tinh thần thư giãn, không nên sợ đau. Bởi vì lo sợ không làm giảm nhẹ cơn đau, ngược lại càng sợ đau thì càng đau. Các thai phụ nên tăng cường phối hợp giữa thả lỏng cơ thể và điều tiết hô hấp. Sản phụ phối hợp tốt với sự chỉ dẫn của bác sĩ mới đảm bảo tiến triển thuận lợi trong quá trình sinh đẻ.

3. Khi sinh nên có chồng bên cạnh

Nghiên cứu cho thấy, sự có mặt của người chồng bên cạnh khi sinh sẽ giúp người vợ những việc như sau:

- Có thể rút ngắn quá trình sinh đẻ, làm cho việc sinh đẻ của người vợ thuận lợi hơn. Người chồng có thể dựa theo những chỉ dẫn của nhân viên trợ sản để động viên giúp đỡ người vợ tập những bài thể dục trước khi sinh. Các động tác cụ thể mà sản phụ cần phải phối hợp chặt chẽ khi sinh. Khi người chồng đảm nhận việc chỉ dẫn này sẽ giúp người vợ thực hiện sinh đẻ tốt mà không rụt rè, đồng thời có thể thực hiện thành thục.

- Người chồng bên cạnh vợ khi chuyển dạ có thể giảm bớt tỷ lệ phát chứng co giật một cách rõ rệt. Vì chứng co giật là bệnh thường phát trong thời kì chuyển dạ của thai phụ. Biểu hiện chủ yếu là căng thẳng thần kinh, huyết áp tăng cao, phù nghiêm trọng. Nguyên nhân phát bệnh chủ yếu đó là do thai phụ lo lắng, hoảng sợ về mặt tư tưởng, quá căng thẳng về mặt tinh thần. Nếu có chồng bên cạnh sản phụ sẽ cảm thấy yên tâm, tin tưởng và tập trung hơn cho cuộc vượt cạn của mình.

- Người chồng có thể làm người phụ tá tốt nhất cho nhân viên trợ sản. Khi vợ sinh, người chồng ở bên cạnh, giúp sản phụ lau mồ hôi, chăm sóc, an ủi, khuyên nhủ, có lợi trong việc phòng tránh những cơn la hét và những động tác mù quáng cho thai phụ. Việc này sẽ giúp thai phụ tránh tiêu hao thể lực một cách vô ích, tránh dẫn đến co bóp tử cung.

- Người chồng bên cạnh khi chuyển dạ sẽ làm tăng thêm tình cảm vợ chồng, làm cho người chồng càng thương vợ hơn và người vợ tin tưởng chồng hơn.

Những người đàn ông sắp được làm cha, nên xoá bỏ những thành kiến, học một số kiến thức vệ sinh có liên quan đến việc hộ lí thai phụ để giúp người vợ chuyển dạ thuận lợi hơn.